بسم الله الرحمن الرحیم
سیره و توصیه انبیا و اولیای عظیم‌الشأن الهی(علیهم السلام) بر سجده‌های طولانی بوده است و از آیات و روایات، هم مطلوبیت کثرت سجده استفاده می‌شود و هم طولانی بودن آن.
در سوره مبارکه حجرات فرمود: ﴿سِیمَاهُمْ فِی وُجُوهِهِمْ مِنْ أَثَرِ السُّجُودِ﴾؛ چنین تعبیری، هم حکایت از کثرت سجده آنها می‌کند و هم حاکی از طولانی بودن سجده‌اشان می‌باشد.
در حالات حضرت سجاد(علیه السلام) نقل شده که روزی حضرت از شهر به سوی صحرا بیرون رفت و یکی از غلامان حضرت که پشت سر ایشان بود، دید که حضرت روی سنگ خشن و سختی به سجده رفتند. آن غلام می‌گوید: شمردم، هزار مرتبه عرض کرد: خدایی جز تو نیست در حالی که تو حقی، خدایی جز تو نیست از روی بندگی و رقیت، خدایی جز تو نیست از روی ایمان و صداقت؛
«أَنَّهُ بَرَزَ إِلَى الصَّحْرَاءِ فَتَبِعَهُ مَوْلًى لَهُ فَوَجَدَهُ سَاجِداً عَلَى حِجَارَهٍ خَشِنَهٍ فَأَحْصَى عَلَیْهِ أَلْفَ مَرَّهٍ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ حَقّاً حَقّاً لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ تَعَبُّداً وَ رِقّاً لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ إِیمَاناً وَ صِدْقاً ثُمَّ رَفَعَ رَأْسَه».
و نیز نقل شده که یکی از اصحاب حضرت صادق(علیه السلام) می‌گوید: حضرت در نخلستان‌های کوفه گردش می‌کرد، پس به درخت خرمایی رسید و در پای آن وضو گرفت و مشغول رکوع و سجود شد و من شمردم، در سجده‌اش پانصد بار تسبیح خدا را می‌گفت؛
«رَأَیْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ(علیه السلام) یَتَخَلَّلُ بَسَاتِینَ الْکُوفَهِ فَانْتَهَى إِلَى نَخْلَهٍ فَتَوَضَّأَ عِنْدَهَا ثُمَّ رَکَعَ وَ سَجَدَ فَأَحْصَیْتُ فِی سُجُودِهِ خَمْسَمِائَهِ تَسْبِیحَه».
در حالات حضرت امام کاظم(علیه السلام) نقل شده که روش ایشان در بیش از ده سال [در دوران حبس] این بود که بعد از طلوع آفتاب به سجده می‌رفت و این سجده تا هنگام ظهر طول می‌کشید؛
«کَانَتْ لِأَبِی الْحَسَنِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ( بِضْعَ عَشْرَهَ سَنَهً کُلَّ یَوْمٍ سَجْدَهٌ بَعْدَ انْقِضَاضِ الشَّمْسِ إِلَى وَقْتِ الزَّوَالِ».
ابن ابی‌عمیر می‌گوید: به امام صادق(علیه السلام) عرض کردم، چرا خداوند بزرگ، ابراهیم را به دوستی خود برگزید و خلیل خدا شد؟ حضرت فرمود: زیرا بسیار سجده بر زمین می‌کرد؛ «لِکَثره ِسُجودهِ عَلَی الْاَرْضِ».
سجده طولانی از اختصاصات انبیا و اولیای الهی(علیهم السلام) نمی‌باشد، لذا حضرات معصومین(علیهم السلام) و اساتید سیر و سلوک، شاگردان خود را به التزام عملی به سجده‌های طولانی و کثرت سجده سفارش می‌کرده‌اند.
ابواسامه از امام صادق(علیه السلام) نقل می‌کند که فرمود: سلام من را به کسانی که از من اطاعت می‌کنند و سخنم را می‌پذیرند برسان و آنها را به تقوای الهی و پارسایی در دینشان و تلاش برای خدا و راستی در گفتار و ادای امانت و سجده‌های طولانی و خوش همسایگی سفارش کن که محمد مصطفی(صلی الله علیه و آله و سلّم) به اینها مبعوث شد و این روش را برای هدایت بشر آورده است؛
«أَقْرِئْ مَنْ تَرَى أَنَّهُ یُطِیعُنِی وَ یَأْخُذُ بِقَوْلِی مِنْهُمُ السَّلَامَ وَ أُوصِیهِمْ بِتَقْوَى اللَّهِ وَ الْوَرَعِ فِی دِینِهِمْ وَ الِاجْتِهَادِ لِلَّهِ وَ صِدْقِ الْحَدِیثِ وَ أَدَاءِ الْأَمَانَهِ وَ طُولِ السُّجُودِ وَ حُسْنِ الْجِوَارِ فَبِهَذَا جاءَ مُحَمَّد».
رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلّم) نقل شده که در ضمن خطبه شعبانیه فرمود: پشت‌های شما از بار گناه سنگین شده است، آنها را با سجده‌های طولانی خود سبک کنید؛
«ظُهُورُکُمْ ثَقِیلَهٌ مِنْ أَوْزَارِکُمْ فَخَفِّفُوا عَنْهَا بِطُولِ سُجُودِکُم».