بسم الله الرحمن الرحیم
محبت به حضرت حق جلّ‌جلاله دارای مراتبی است که مرتبه کامل آن را «عشق» می‌گویند، چنانچه به مرتبه کامل بغض و غضب «مَقت» گفته می‌شود و گفته شده که کلمه عشق را از نام گیاه «عَشَقه» گرفته‌اند که در زبان فارسی به آن «پیچک» گفته می‌شود.
این گیاه خود را به تنه درخت می‌چسباند و به دور آن می‌تند تا جایی که راه تنفس را بر درخت می‌بندد و به مرور زمان، برگ‌های آن چون چهره و رخ عاشق زرد می‌شود و خشک، در این هنگام گویند درخت را عَشَقه گرفته است.
کسی که چیزی را اینچنین دوست بدارد می‌گویند عاشق آن چیز شده است.
در روایتی که از حضرت رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلّم) نقل شده آمده است که:
برترین مردم کسی است که به عبادت خداوند عشق‌ورزی کند؛ «أَفْضَلُ النَّاسِ مَنْ عَشِقَ الْعِبَادَه»
که حکایت از رتبهٔ کامل محبت به عبادت و بندگی حضرت حق جلّ‌جلاله دارد، چنانچه آیهٔ ﴿کَبُرَ مَقْتاً عِنْدَ اللَّهِ أَنْ تَقُولُوا مَا لاَ تَفْعَلُونَ﴾ دلالت دارد بر مرتبه شدید خشم خدای سبحان که او سبحانه از همه اعمال انسان، بیش از همه از این عملش به خشم می‌آید که چیزی را بگوید که بنای عمل کردن به آن را ندارد و این مرتبه کامل غضب الهی نسبت به عمل بنده می‌باشد .
همانطوری که میزان ارزش هر علمی به ارزش معلوم آن علم است، ارزش محبت و عشق عاشق هم به میزان و مرتبه ارزش محبوب و معشوق او بستگی دارد.
اگر کسی سنگ و گیاهی را دوست بدارد، ارزش محبت او به اندازه ارزش جماد و نبات است، و کسی که شیفته و عاشق نعمت‌های ظاهری بهشت باشد، ارزش عشق و محبت او به اندازه ارزش بهشت ظاهری می‌باشد و اگر عشق و محبت او منحصر به حضرت احدیت جلّ‌جلاله باشد، ارزش محبت و عشق او دیگر در مقیاس اندازه‌گیری نمی‌گنجد، چرا که معشوق و محبوب او حدّی نداشته و نامحدود بوده و جمال و کمال مطلق است و حضرت باقر(علیه السلام) از این مقیاس و میزان ارزش‌گذاری عشق و محبت پرده برداشته و فرموده:
آدمی با هر کسی است که دوستش می‌دارد؛ «اَلْمَرْءُ مَعَ مَنْ أَحَبّ».
و بر همین اساس است که وقتی در طبیعیات سخن از عشق می‌شود از آن به عنوان بیماری روحی و روانی و مرض نفسانی و عملی حیوانی یاد می‌گردد و مورد نکوهش و مذمت قرار می‌گیرد و راه‌های رهایی از این نقص و ابتلای روحی تبیین می‌شود، اما هنگامی که در الهیات از عشق و محبت به حضرت حق جلّ‌جلاله سخن به میان می‌آید، با عظمت و جلال و بزرگی از آن یاد می‌شود و مورد تحسین قرار می‌گیرد، چراکه عشق و محبتی که در طبیعیات از آن ذکر می‌شود، معشوق و محبوب آن امری است موهوم و خیالی که وقتی در قیامت کشف غطاء و رفع حجاب غفلت شد و حقیقت بر او آشکار گردید خواهد دید که چگونه عمر عزیزش را از دست داده و خود را از نعمت‌های معنوی لایُدرک و لایوصفی که عاشقان و والهان حضرت حق و اولیای الهی از آن متنعّم هستند، محروم نموده است.
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ وعَجِّلْ فَرَجَهُمْ