دست نوشته های من از جلسات ساغر عشق(شرح مناجات محبین) «۶۳» / معنای ولایت

بسم الله الرحمن الرحیم

ولایت از واژه‌های کثیرالاستعمال در آیات و روایات و در لسان اهل معرفت می‌باشد؛ بسیار دیده شده که می‌گویند فلانی از اولیای الهی است در حالی که از معنای ولایت بی‌خبر می‌باشند و این تعبیر را بی‌جهت به کار می‌گیرند.

سیدنا الاستاد حضرت آیه الله جعفری تهرانی(قدس سرّه) می‌فرمودند:

«تا دیده شهودی انسان باز نشود، ولیّ الهی نخواهد بود و کسانی که در حال سیر و سلوک و تهذیب نفس می‌باشند تا زمانی که دیده شهودی پیدا نکرده‌اند، در راه ولایت می‌باشند نه اینکه از اولیای الهی بوده باشند».

ولایت از مفاهیم اضافی می‌باشد، مثل اخوّت و ابوّت و بنوّت که تا برادری نباشد اخوّتی نیست و تا پسری نباشد، پدری نخواهد بود و تا پدری نباشد پسر بودن صادق نمی‌باشد.

اگر چیزی در کنار چیز دیگر قرار گرفت، می‌گویند: «وَلِیَهُ»، یعنی نزد او شد، وقتی این به او نزدیک باشد، آن هم به این نزدیک خواهد بود و «وَلِیَهُ» بر هر دو قابل انطباق می‌باشد.

اگر خدای سبحان شد ولیّ اولیایش، اولیایش هم می‌شوند ولیّ خدا؛ وقتی حضرت حق جلّ‌جلاله به اینها نزدیک بود، اینها هم به او نزدیک خواهند بود.

راغب در مفردات می‌گوید: «الولاءُ وَ التّوالی اَنْ یَحْصُلَ شیئان فصاعداً حصولاً لیس بینهما ما لیس منهما». به نهایت قرب و نزدیکی دو چیز یا بیشتر به طوری که بینشان غیری نباشد، ولایت گفته می‌شود و باقی معانی ولایت که در تاج‌العروس آن‌را به بیست‌ویک معنا رسانده، بازگشت به معنای واحدی می‌کنند و در هر موردی به کمک قرینه باید ببینیم که چه معنایی مقصود است.

پس ولایت یعنی بین آن دو چیز هیچگونه حجاب و مانع و فاصله و جدایی و مفارقتی نباشد، به طوری که اگر فرض شود چیزی بین آن دو چیز وجود داشته باشد، از خود آنها باشد نه از غیر آنها.

در این مناجات، چون ولایت در کنار قرب آمده معلوم می‌شود که باید ارتباطی با قُرب الهی داشته باشد.

قرب به حضرت حق جلّ‌جلاله از لوازم ولایت الهی است و وقتی ولایت در کنار قرب باشد، معلوم می‌شود که این قرب، قرب خاصی است و آن عبارت است از تمامیّت قرب.

اگر بین بنده و پروردگارش در هیچ یک از مراحل طبع و مثال و نفس و روح و سرّ، حجابی نبوده باشد، این را ولایت گویند.

این قرب بین بنده و حضرت حق جلّ‌جلاله که لازمه وحدت است، سبب می‌شود که آثار مولی در ولیّ تجلی پیدا کند و چشم و گوش و دست و زبان او عینُ الله و اُذُن الله و یَدُ الله و لِسانُ الله شود.

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ وعَجِّلْ فَرَجَهُمْ