بسم الله الرحمن الرحیم
یک چشیدن داریم و یک نوشیدن، چشیدن با لفظ «ذاقَ» بیان میشود و نوشیدن با لفظ «شَرِب» تبیین میشود.
در مناجات محبین، سخن از چشیدن است نه نوشیدن: «إِلَهِی مَنْ ذَا الَّذِی ذَاقَ حَلَاوَهَ مَحَبَّتِکَ فَرَامَ مِنْکَ بَدَلا».
اگر حلاوت و شیرینی محبّت الهی به کام دل انسانی چشانده شود و ذائقه جان او با طعم و مزه آن آشنا گردد، از هر چه که غیر اوست دست میکشد و حاضر نمیشود یک لحظه، خلوت با محبوب حقیقیاش جلّجلاله را با دنیا عوض کند و سراغ غیر او برود، چرا که غیر او سبحانه که فقر و هیچ و صفر محض بودن، ذاتیشان میباشد، جلوهای ندارند تا از او دلربایی کنند.
حضرت علی(علیه السلام) در خطبهای که معروف به خطبهٔ اشباح است و به تعبیر مرحوم سید رضی(قدس سرّه) از خطبههای جلیل و گرانقدر آن حضرت است ؛«مِنْ جلائِلِ خُطَبه» در توصیف ملائکه الهی میفرماید:
شیرینی معرفت حضرت حق را چشیدهاند و جام مالامال از محبت او را نوشیدهاند؛ «قَدْ ذَاقُوا حَلَاوَهَ مَعْرِفَتِهِ وَ شَرِبُوا بِالْکَأْسِ الرَّوِیَّهِ مِنْ مَحَبَّتِه».
حضرت نسبت به شیرینی معرفت تعبیر به چشیدن فرموده و نسبت به محبّت تعبیر به نوشیدن نموده است؛
پس چشیدن طعم معرفت، نوشیدن محبت را به دنبال دارد و کمال شرب و نوشیدن آن است که با جامی که نوشیدن و سیراب شدن را کفایت کند سیراب شود.
در این فراز از مناجات محبین، حضرت سیدالساجدین(علیه السلام) از این حقیقت پرده برداشته که اگر کسی از شراب محبت بچشد، هرگز غیر او را اختیار نخواهد کرد؛
اما در دعای دیگری به چشیدن قناعت نکرده و عرض نموده که:
خدایا! از تو درخواست میکنم که جام دلم را از عشق و محبت به خودت لبریز کنی؛ «اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ أَنْ تَمْلَأَ قَلْبِی حُبّاً لَک».
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ وعَجِّلْ فَرَجَهُمْ