بسم الله الرحمن الرحیم
یکی از آن چیزهایی که انسان را به ثمر میرساند و میوهٔ رسیده میکند، ذکر دائمی است که در عرض صمت و جوع و سهر و خلوت نمیباشد، بلکه محیط بر آنها میباشد.
علی(علیه السلام) میفرماید:
«غذای جانها و کلید صلاح و رستگاری، مداومت داشتن بر یاد خدا میباشد»؛
«مُدَاوَمَهُ الذِّکْرِ قُوتُ الْأَرْوَاحِ وَ مِفْتَاحُ الصَّلَاح»
و در مناجات معروف شعبانیه از حضرت احدیّت جلّجلاله درخواست میکنیم که ما را از کسانی قرار دهد که یاد خدا در آنها دائمی است؛
«أَنْ تَجْعَلَنِی مِمَّنْ یُدِیمُ ذِکْرَک»
و در دعای معروف کمیل، دوام یاد خدا که آبادی حقیقی است چنین درخواست شده:
«أَنْ تَجْعَلَ أَوْقَاتِی مِنَ اللَّیْلِ وَ النَّهَارِ بِذِکْرِکَ مَعْمُوره»
و این تعبیر به «مِنَ اللَّیْلِ وَ النَّهَارِ» همان استمرار و دوام یاد خدا میباشد.
جمالالعارفین حضرت علامهٔ بحرالعلوم(قدس سرّه) میفرماید:
«هر عملی که [سالک] به آن مبادرت کرد، بر آن مداومت نماید؛ چه در احادیث متواتره است بر اینکه عملِ قلیلِ بادوام، افضل است عند الله از عمل کثیرِ گاه گاه».
سرّ توصیه به تداوم در عمل
سرّ توصیه به مداومت بر اعمال صالحه و جدا نشدن از آنها هرچند اندک باشند، گرفتار نشدن به حجاب غفلت و به بارنشستن آثار اعمال ظاهری و باطنی عبودی و عوض شدن صورت باطنیهٔ قلب و گشوده شدن زبان جان میباشد.
مرحوم آیه الله علامه طباطبایی(قدس سرّه) در ذیل آیه مبارکهٔ: ﴿الَّذِینَ هُمْ عَلَى صَلاَتِهِمْ دَائِمُونَ﴾ میفرماید:
«ستودن آنها به مداومت در نماز، اشاره است به اینکه اثر هر عملی با مداومت در آن کامل میشود»؛
«فیه اِشارهٌ الیٰ اَنَّ العملَ اِنّما یَکمُلُ اَثرُهُ بالْمُداوَمَه».
فقیه عارف، حضرت امام خمینی(قدس سرّ) میفرماید:
«در حدیث شریف است که: هیچ چیز پیش خدای تعالی محبوبتر نیست از عملی که مداومت بر آن شود گرچه آن عمل، کم باشد و شاید نکتهٔ بزرگ آن نیز آن باشد که عمل، صورت باطنیهٔ قلب شود»
و در جای دیگر فرموده است: «یکی از نکات تکرار اذکار ادعیه و دوام ذکر و عبادت، همین است که زبان قلب گشوده و قلب، ذاکر و داعی و عابد گردد».
پس با دوام مناجات است که آدمی قلب الهی پیدا میکند.
ره رو آن نیست که گه تند و گهی خسته رود
ره رو آن اسـت که آهستــه و پیوستـه رود
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ وعَجِّلْ فَرَجَهُمْ