کتاب ساحل بقاء / شرح حدیث عنوان بصری / توحید در انفاق

بسم الله الرحمن الرحیم

توحید در انفاق

وقتی انسان به این حقیقت راه پیدا نمود که مالک چیزی نیست و هرچه در اختیار دارد مملوک حقیقی حضرت حق جل جلاله است. دیگر آنچه را انفاق می‌کند ملک و مال خود نمی‌بیند و روزی خداوند می‌داند که از طریق او به بندگان حضرت محبوب رسیده و به این بینش توحیدی در آیات متعددی تصریح شده:

 وَ مِما رَزَقناهم یُنفقون (سوره بقره آیه ۳)، از آنچه به ایشان روزی داده ایم انفاق می کنند.

ما بِکُم من نعمته فَمِن الله (سوره نحل آیه ۵۳)، هر نعمتی که دارید از خداست.

آتوا هُم مِن مالِ الله الذی آتاکم (سوره نور آیه ۳۳)، از مالی که خداوند به شما داده به ایشان بدهید.

پس خدای سبحان در مقام تشریع و قانونگذاری اصل مالکیت جعلی و اعتباری بندگانش را امضاء فرموده و آنها را مالک مال دانسته و فرموده:

 یُنفِقونَ اَموالُهُم. اما از نظر تکوینی و بینش اعتقادی مالکیت تکوینی و حقیقتی را از آنها نفی نموده است .

حُسن فعلی و حُسن فاعلی

سالک برای آنکه اعمالش در درگاه ربوبی پذیرفته شود و به آثار توحیدی آنها راه پیدا کند باید مراقب باشد که هم حُسن فعلی برخوردار باشد و هم از حُسن فاعلی و بنده باید در باب انفاق مالی واجب یا مستحب چنین مراقبتی را نیز داشته باشد.

حُسن فعلی در انفاق به این است که مال طَیّب و حلال را انفاق کند و حُسن فاعلی آن به این است که از سر اخلاص و همراه با تکریم و بدون منت‌گذاری باشد و ذات اقدس ربوبی بنده‌اش را به چنین حقیقتی توجه داده و فرموده:

از چیزهای پاکیزه‌ایی که به دست آوردید انفاق کنید (سوره بقره آیه ۲۶۶)

و نیز فرمودند: از آنچه روزیشان کردیم انفاق می کنند (سوره بقره آیه ۳)

و فرموده : سپس در پی آنچه انفاق می‌کنند منت و آزاری روا نمی‌دارند (سوره بقره آیه ۲۶۲)

بنده باید به این حقیقت توجه داشته باشد که آنچه در عالم هستی می‌باشد، رزق تکوینی حضرت حق جل جلاله است. چه حلال باشد چه حرام اما رزق تشریعی او سبحانه منحصر است به حلال. و مال حرام شرعاً رزق نمی‌باشد. در نتیجه هنگامی که خدای سبحان فرمود:

  (وَ مِمّا رَزَقناهم یُنفِقون) یعنی از رزق حلالتان که رزق خاص الهی است انفاق کنید نه از حرام چون مال حرام رزق الله نبوده و مبغوض حضرت حق جلّ جلاله می‌باشد.

منبع: کتاب ساحل بقاء ، صفحات ۳۷۲ و ۳۷۳


اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ وعَجِّلْ فَرَجَهُمْ

ممکن است شما دوست داشته باشید